Böbrek Kanseri

Böbrek kanseri nedir?

Böbrek kanseri böbrek içinde habis hücre büyümesidir (bir tümör). Tıbbi ismi böbrek hücreli karsinom’dur. Böbrekteki tümörler selim de olabilir.

Böbrek kanseri genel bir terimdir. Böbrekte farklı tümör çeşitleri ve farklı hastalık evreleri bulunur. Tedaviniz ve yasayacaklarınız tümöre ait özelliklere ve tıbbi ekibinizin tecrübesine göre değişir.

Bu serideki bolümler böbrek kanseri, tanı ve tedavi alternatifleri hakkında genel bilgiler sunar.

Böbreklerin fonksiyonu nedir?

Böbrekler 2 adet fasulye şeklinde karnımızın arka kısmında bulunan, kanı süzüp idrar üreten organlardır. Kan basıncının düzenlenmesi, kan hücrelerinin üretilmesi ve kemiklerinizin sağlıklı kalması gibi birçok işlem için önemlidirler.

Böbrek kanserleri tüm dünyada tanı konulan kanserlerin yaklaşık %2’sini oluşturur. Son 25 yılda Avrupa’da böbrek kanserli hasta sayısı biraz arttı. Ancak hayatta kalma oranı birçok bölgede arttı. Ultrason ve BT gibi görüntüleme teknolojilerindeki gelişmeler ve daha sık kullanılmalarından dolayı daha fazla böbrek kanserine şimdilerde erken dönemde tanı konulmakta.

Erkeklerde kadınlara kıyasla böbrek kanseri tanı riski fazladır. Çoğu insana 60-70 yaş arasında teşhis konulur.

Hastalığın dönemleri

Böbrek kanserinin farklı dönemleri vardır. Tümör böbrekte sinirli ve yayılmamışsa lokalize böbrek kanseri olarak adlandırılır. Lokal ilerlemiş böbrek kanserinde tümör böbreğin dışına çevreleyen dokuya doğru büyümüş, venlere, adrenal bezi ve lenf nodlarına uzanmıştır. Uzak lenf nodlarına veya diğer organlara sıçramışsa doktorlar metastatik hastalıktan bahseder.

Böbrek kanseri için risk faktörleri

Böbrek kanserinin sebeplerini saptamak genellikle zordur. Genel risk faktörleri sigara ve obezitedir.

Birinci derece akrabasında böbrek kanseri olanlar ve yüksek kan basıncı olanlar da risk altındadır. Bazı yaşam tarzı değişiklikleri, en önemlisi sigaranın bırakılması, sağlıklı kilonun korunması böbrek kanseri gelişme riskini azaltabilir.

Böbrek kanseri tanı ve sınıflaması

Çoğu böbrek kanseri hastası asemptomatiktir yani hastalığı işaret eden özgün belirtiler bulunmaz. Çoğu böbrek tümörü rutin ultrason veya sırt ağrısı benzeri belirtiler için yapılan benzer görüntüleme işlemleri sırasında bulunur.

Böbrek tümörünün farklı tipleri olduğu için, size özgü durumu daha iyi anlamak için doktorunuz bir takım testler yapar. Bunlar tıbbi özgeçmiş alma ve taramalardır. Bazen aile hikayesi de alınır. BT veya MRI tümörün boyutunu, lokal venlere, lenf nodlarına veya çevre dokulara yayılıp yayılmadığını saptar. İleri tedaviler için bu önemlidir. Ayrıca fizik muayene ile kan ve idrar testleri de yapılabilir.

Tarama sonuçlarınızla üroloğunuz hastalığınızın evresini tanımlayabilir. Cerrahi veya biyopsi sırasında alınan tümör dokusunun incelenmesi ile patolog tümör alt grubunu ve agresif olup olmadığını belirler. Tümörün evre, alt grup ve agresifliği sınıflamayı oluşturur.

Böbrek tümörünün sınıflandırılması hastaya özgü prognozun tahmin edilmesinde kullanılır. Kişisel prognozunuza göre doktorunuz sizinle en iyi tedavi yolağını tartışır.

Bazı durumlarda böbrek fonksiyon kontrolü için ek testlere ihtiyacınız olabilir. Bu, tek böbreğiniz veya diyabet, yüksek tansiyon, kronik enfeksiyon ve böbrek hastalığı nedeniyle böbrek yetmezliği riski taşıyorsanız önemlidir.

Tanı sırasında belirtiler

Böbrek kanseri genellikle asemptomatik olmasına rağmen, 10 kişiden birinde yan ağrısı ve idrar kan gibi belirtiler olabilir. Bu hastalığın ilerlediğinin işareti olabilir. Bazı insanlarda da paraneoplastik sendrom denilen durum görülebilir. Bunlar vücutta oluşan herhangi bir kanser tipi tarafından oluşan ve yüksek kan basıncı, kilo kaybı, ateş, anemi, kas kitlesi kaybı ve iştah kaybı gibi reaksiyonlardır. Böbrek kanseri ile ilişkili sendromlar sıklıkla karaciğer enzimleri ve trombosit değişiklikleri içerir. Bu değişiklikler belirtilere neden olmayıp genelde testler sırasında saptanır.

Kemik ağrısı veya inatçı öksürük kanserin vücudun başka yerlerine de yayıldığının belirtisi olabilir. Bu metastatik hastalık olarak bilinir.

Tanı araçları

Böbrek tümörlerinin tanı ve sınıflamasında görüntüleme çok önemlidir. En yaygın görüntüleme yöntemleri ultrason, CT ve MRI’dır. Bazı durumlarda tümörün özel karakterlerinin daha fazla belirlenmesi için biyopsi alınır.

Lokalize böbrek kanseri nedir?

Lokalize böbrek kanseri tümörün böbreğe sınırlı kaldığı, vücudun diğer bölümlerine yayılmadığı kanserdir. Boyutuna göre evre 1 veya 2 olabilir.

Tedavi olanakları

Böbrek tümörünün en iyi tedavisi cerrahi olarak çıkarmaktır.

Lokalize böbrek kanseri parsiyel nefrektomi veya radikal nefrektomi ile çıkarılabilir. Her iki işlem de açık veya laparoskopik olarak gerçekleştirilebilir. Laparoskopik cerrahi robotik cerrahi sistem yardımıyla yapılabilir.

Parsiyel nefrektomi ile sadece tümör çıkarılırken kalan böbreğe dokunulmaz. Cerrahi mümkünse önerilir. Eğer tümörün tümünü çıkarmak ve böbrekte sağlam kısım bırakmak mümkün değilse doktorunuz radikal nefrektomi önerecektir. Bu tümörün bulunduğu böbreğin ve etrafını saran dokunun tümüyle çıkarılması anlamına gelir.

Bazen cerrahi sizin için örneğin yaşınızdan veya tıbbi durumunuzdan dolayı iyi bir yöntem olmayabilir. Eğer tümörünüz 4 cm’den küçükse doktorunuz bir dönem aktif takip edilmesini önerebilir. Aktif takip döneminde tümör düzenli doktor muayeneleri ile izlenir. Tümör büyümeye devam ederse ek tedaviye ihtiyacınız olabilir. Bu durumda ablasyon tedavisi iyi bir alternatif olabilir.

Ablasyon tedavisi radyofrekans ablasyon (RFA) veya kriyoterapi olabilir. Bu işlemlerin amacı ısıtarak (RFA) veya dondurarak (kriyoterapi) tümör hücrelerinin öldürülmesidir.

Doktorunuz tedavi şemasını planlarken şu konuları doktorunuzla konuşmalısınız:

• Tıbbi özgeçmişiniz
• Ailenizde böbrek kanseri olan varsa
• Tek böbreğiniz varsa
• Fonksiyonu normal olsa da diyabet veya yüksek tansiyon gibi hastalıklardan etkilenmişse
• Bir veya iki böbreğinizde tümörünüz varsa
• Hastanenizde var olan tedavi şekli
• Doktorunuzun tecrübesi. Doktorunuza önerdiği tedavi yöntemi hakkındaki tecrübesini sorun.
• Kişisel öncelikleriniz ve değerleriniz
• Tedavi sırasındaki veya sonrasındaki destek

Yüksek frekanslı radyo dalgaları tarafından üretilen ısıyı kullanarak kanser hücrelerini öldürür.

Radyo dalgaları tümöre iğne ile ulaşır. RFA genellikle ciltten yapılır ve doktor iğneyi ultrason veya BT ile yönlendirir. Tümör alt tipini öğrenmek için tedaviye başlamadan önce genellikle biyopsi yapılır. Bu işlem lokal anestezi ile yapılır. Fakat bazı vakalarda genel anestezi gerekebilir. RFA ayrıca laparoskopik veya açık cerrahi sırasında da yapılabilir.

RFA doktorunuz tarafından küçük böbrek tümörünüz (4cm’den küçük) varsa ve cerrahini sizin için uygun değilse önerilir. Bu yaşınız ve cerrahiyi sizin için tehlikeli kılan tıbbi durumunuz ile ilişkilidir.

RFA küçük böbrek tümörleri için etkin ve güvenli tedavi yöntemidir ancak RFA sonrası geride tümör hücreleri kalma riski vardır. Bu cerrahiye kıyasla daha yüksek rekürrens riski anlamına gelir.

İşlem güvenli olmasına rağmen komplikasyon riski vardır. En sık görülen komplikasyonlar tedavi alanında ağrı ve parestezi olarak bilinen ciltte karıncalanma ve uyuşma hissidir. Kanama da oluşabilir ve nadiren kan transfüzyonu gerekebilir. RFA sonrası idrar kaçağı oluşup böbrek etrafında toplanabilir. Tedavi sırasında üreter, dalak, karaciğer veya barsaklar yaralanabilir.

RFA sonrası takipler her 3 arayla yapılır. Takiplerde böbreğinizi izlemek ve olası tümöre rekürrensini zamanında saptamak için BT veya MRI taraması yapılır.

RFA tümör rekürrensi durumunda veya ilk tedavinin başarısızlığında tekrarlanabilir.

• Selim tümör: Diğer organlara yayılmayan ve kanserojen olmayan büyüme.
• Habis tümör: Sürekli veya hızlı büyüyen kanseröz büyüme. Habis tümörler vücudun başka bir yerine sıçrayabilir ki buna metastaz denir.

Metastati Aktif izlem lokalize doktorun tümörü aktif olarak takip ettiği böbrek tümörü için bir tedavi şeklidir. Cerrahinin sizin için en iyi yöntem olmadığı ve 4cm’den küçük böbrek tümörünüz olduğu zaman önerilir.

Doktorunuzun sizin için cerrahinin uygun olmadığını söylediği durumlar yaşınız veya herhangi bir tıbbi durumun cerrahiyi sizin için tehlikeli kılmasıdır. Aktif izlemin sizin için uygun olduğunu belirlemek için doktorunuz böbrek tümörü biyopsisi yapmak isteyebilir. Biyopsi ile alınan tümör dokusu tümörün agresif olmadığından emin olmak için incelenir. Tümör agresifse aktif izlem sizin için uygun olmayabilir ve ek tedavi önerilebilir.

Aktif izlem için iyi bir adaysanız doktorunuz sıkı bir takip programı düzenler. Her muayenede üroloğunuz sağlığınızdaki belirgin değişiklikleri sorgular, fizik muayene yapar ve kan testlerinizin sonuçlarını açıklar. Her muayene öncesi tümör büyümesini takip etmek için karın BT ve ultrason taraması yaptırırsınız. Akciğerlerinizi kontrol etmek için göğüs filmi de yaptırırsınız.

Çoğu vakada tanıdan sonraki ilk yıl içinde 3 ayda bir takip gereklidir. Sonraki 2 yıl içinde her 6 ayda bir, sonrasında yılda bir takip yapılır.

Genellikle küçük böbrek tümörleri yavaş büyür ve diğer organlara nadiren sıçrar. Takipteki testler tümörün hızlı büyüdüğünü ve belirtileriniz hastalığın ilerlediğini gösterirse üroloğunuz süratle ek tedavi planlayabilir.

Ek tedaviler tümörün veya böbreğin tümüyle çıkarılmasını, tümörün kriyoterapi veya radyofrekans ablasyon (RFA) ile ablasyonunu içerir. Sizin için en uygun tedavi seçiminde etkili faktörler:

• Yaşınız
• Diğer tıbbi sorunlarınız
• Tümörün yeri
• Tümörün alt-tipi

Cerrahi seçilirse mümkünse parsiyel nefrektomi tercih edilmelidir. Cerrahi sırasında tümörü çıkarır ancak mümkün olduğunca fazla miktarda sağlıklı böbrek dokusu bırakır.

Tümör hücrelerini dondurarak öldürmek için çoğunlukla nitrojen veya argon gibi sıvılaştırılmış gaz kullanır. Bu sıvılaştırılmış gaz tümöre iğne ile ulaşır. Tedaviye başlamadan önce tümör alt tipinin bilinmesi için genellikle biyopsi yapılır.

Kriyoterapi genellikle ciltten yapılır ve doktor iğneyi ultrason veya BT ile yönlendirir. Kriyoterapi ayrıca laparoskopik veya açık cerrahi sırasında da yapılabilir.

İşlem sırasında böbrek dokusunun ve etrafındaki organların işini ısı sensörleri ile dikkatli bir şekilde kontrol edilir.

Kriyoterapi doktorunuz tarafından küçük böbrek tümörünüz (4cm’den küçük) varsa ve cerrahi sizin için uygun değilse önerilir. Bu, yaşınız ve cerrahiyi sizi için tehlikeli kılan tıbbi durumunuz ile ilişkilidir.

Kriyoterapi küçük böbrek tümörleri için etkin ve güvenli tedavi yöntemidir ancak işlem sonrası geride tümör hücreleri kalma riski vardır. Bu cerrahiye kıyasla daha yüksek rekürrens riski anlamına gelir.

İşlem güvenli olmasına rağmen komplikasyon riski vardır. En sık görülen komplikasyonlar kanama ve Perinefrik hematom olarak bilinen böbrek içinde kan birikmesidir. Tedavi sırasında üreter, dalak, karaciğer veya barsaklar yaralanabilir.

Ayrıca parestezi olarak bilinen ciltte karıncalanma ve uyuşma hissi yaşayabilirsiniz.

Kriyoterapi sonrası takipler 3’er aylık arayla yapılır. Takiplerde böbreğinizi izlemek ve olası tümöre rekürrensini zamanında saptamak için BT veya MRI taraması yapılır.

Kriyoterapi tümör rekürrensi durumunda veya ilk tedavinin başarısızlığında tekrarlanabilir.

Kriyoablasyon olarak da bilenen kriyoterapi böbrek kanseri tedavi seçeneğidir. Tümör hücrelerini dondurarak öldürmek için çoğunlukla nitrojen veya argon gibi sıvılaştırılmış gaz kullanır. Bu sıvılaştırılmış gaz tümöre iğne ile ulaşır. Tedaviye başlamadan önce tümör alt tipinin bilinmesi için genellikle biyopsi yapılır.

Kriyoterapi genellikle ciltten yapılır ve doktor iğneyi ultrason veya BT ile yönlendirir. Kriyoterapi ayrıca laparoskopik veya açık cerrahi sırasında da yapılabilir.

İşlem sırasında böbrek dokusunun ve etrafındaki organların işini ısı sensörleri ile dikkatli bir şekilde kontrol edilir.

Kriyoterapi doktorunuz tarafından küçük böbrek tümörünüz (4cm’den küçük) varsa ve cerrahi sizin için uygun değilse önerilir. Bu, yaşınız ve cerrahiyi sizi için tehlikeli kılan tıbbi durumunuz ile ilişkilidir.

Kriyoterapi küçük böbrek tümörleri için etkin ve güvenli tedavi yöntemidir ancak işlem sonrası geride tümör hücreleri kalma riski vardır. Bu cerrahiye kıyasla daha yüksek rekürrens riski anlamına gelir.

İşlem güvenli olmasına rağmen komplikasyon riski vardır. En sık görülen komplikasyonlar kanama ve Perinefrik hematom olarak bilinen böbrek içinde kan birikmesidir. Tedavi sırasında üreter, dalak, karaciğer veya barsaklar yaralanabilir.

Ayrıca parestezi olarak bilinen ciltte karıncalanma ve uyuşma hissi yaşayabilirsiniz.

Kriyoterapi sonrası takipler 3’er aylık arayla yapılır. Takiplerde böbreğinizi izlemek ve olası tümöre rekürrensini zamanında saptamak için BT veya MRI taraması yapılır.

Kriyoterapi tümör rekürrensi durumunda veya ilk tedavinin başarısızlığında tekrarlanabilir.

DESTEK

Lokalize böbrek kanseri için destek

Kanser teşhisi konulması yaşamınıza ve sevdiklerinizin yaşantısına ciddi etki yapar. Endişeye, belirsizlik, korku hissetmenize, ve hatta depresyona yol açabilir. Kanser tedavisi görmek gerginlik yapar ve is ve sosyal hayatinizi etkiler. Destek aramak için hemşire ve doktorunuza danışın. Onlar size temas kurabileceğiniz hasta kurumları veya size psikolojik destek veya maddi sorunlarınızda yardım edebilecek kişilerin iletişim bilgilerini verebilecektir.

Danışmaya hazırlık

Danışma öncesi hazırlık çok faydalı olabilir. Size ve doktorunuza sorularınızın ve endişelerinizin daha iyi belirtilmesine yardım eder. Deneyebileceğiniz bazı şeyler:

• Doktorunuza sormak isteyeceğiniz sorularınızı yazın. Bu sormak istediğiniz şeyleri hatırlamanıza yardım eder. Soruları yazmak ayrıca düşünceleriniz organize etmenize  yardım eder.
• Yapabilirseniz, birisiyle beraber muayeneye gidin. Doktorun dediklerini konuşacak birisinin olması iyidir ve farklı şeyler hatırlarsınız.
• Kanserinizin tipi hakkında bilgi almak için soru sorun
• Doktorunuz anlamadığınız kelimeler kullanırsa açıklama isteyin
• Hangi ilaçları aldığınızı doktorunuza anlatın ve alternatif ilaçlar sorun. Bu ilaçlar tedavinizi etkileyebilir.

Danışma sonrası:

• Kanserinizin tipi hakkında daha fazla bilgi almak için internette arama yapın veya kütüphaneye gidin. İnternette gördüğünüz her bilginin kaliteli bilgi olmadığı konusunda uyanık olun. Doktorunuz ve sağlık tedavi ekibiniz size güvenilir siteleri gösterebilir.
• Bir hasta kurumu ile irtibat kurun, onlar size destek ve bilgi sağlayabilir.
• Sağlık tedavi ekibinize tedavinizin muhtemel maddi sonuçlarını sorun.
• Onlar size maddi durumunuz konusunda tavsiyelerde bulunabilir ve hatta maddi  yardım alabileceğiniz kişi ve kurumlara yönlendirebilir.
• İsterseniz başka bir uzmandan ikinci bir görüş alabilirsiniz.

Cerrahi sonrası destek

Cerrahi sonrası ilk gün veya haftalarda günlük bütün aktivitelerinizde yardıma ihtiyacınız olabilir. Yapabilirseniz, alışveriş, taşıma, pişirme, temizleme, yıkama ve bahçe bakımı gibi konularda ailenizden, arkadaşlarınızdan ve komsularınızdan  yardım isteyin.
Profesyonel ev bakımı konusunda sağlık tedavi ekibine de danışabilirsiniz.

Cerrahi sonrası sıklıkla bitkin hissedersiniz. Bu normal zamandan daha yorgun hissetmeniz, enerjisizlik, konsantre olmakta güçlük ve uyusanız da daha iyi hissetmemenizdir. Çoğu hasta cerrahi sonrası 6 ay ile 1 yıl boyunca bitkinlik hissedebilir. Bu bitkinlikle mücadelede:

• Size enerji veren şeyleri yazın ve gün veya hafta boyunca onlara öncelik verin
• Yıkama, silme, bahçe bakımı gibi günlük islerinizde  yardım alin
• Gün boyunca sık kısa uyku molaları verin
• Olabildiğince aktif olmaya çalış. Haftada bir kez uzun yürüyüş yapmaktansa her gün kısa yürüyüş yapın
• Gezinti veya ziyaret gibi sosyal aktivitelerinizi planlarken gün içinde dinlenmeye ihtiyacınız olacağını unutmayın. Önceden planlayabilmek için bu durumu ailenizle, arkadaşlarınızla veya hizmetlilerle konuşun. Yorgun hissettiğiniz zaman bunu anlatmanız önemlidir.

Takip

Cerrahi sonrası doktor kontrolüne gidin. Bu ziyarette cerrahi sonuçlarını ve takip şemasını konuşun. Ne kadar sıklıkta muayeneye gideceğini ve öncesinde hangi testlerin gerekeceğini öğrenebilmek için bir bakım planı hazırlanmasını rica edin. Bu tümörünüzün özelliklerine göre değişir.

Muayene öncesi sorabileceğin soruları yaz. Sorabileceğin sorular:

• Kanser kayboldu mu?
• Ek tedaviye ihtiyacım var mi? Öyleyse benim için hangi tedavi alternatifleri var?
• Kontroller öncesi hangi testlere ihtiyacım olacak?
• Tedavi ve böbrek kanseri yaşam kalitemi nasıl etkileyecek?

Bu kontrollere gitmeniz önemlidir. Bu kontrollerde doktorunuz böbreğinizi takip eder ve tümör rekürrensi olursa erkenden saptanır. Yeni belirtileriniz olduğunda onları doktorunuza anlatmanız da önemlidir. Sağlık tedavi ekibinize danışmaktan ve kontrol öncesi yeni belirtileriniz anlatmaktan çekinmeyin.

Yaşam tarzı önerileri

Tedavi sırasında ve sonrasında yaşam tarzınızı devam ettirmeniz önemlidir. Düzenli fiziki egzersiz yapmaya çalışın. Hoşunuza giden bir aktivite bulun. Ne yapabileceğiniz konusunda şüpheleriniz varsa doktorunuzdan sizi bir fizyoterapiste yönlendirmesini isteyin.

Sebze, meyve ve sütten oluşan dengeli bir diyetle beslenmeye çalışın. Ayrıca nişasta içeren ekmek, patates, pirinç veya makarna, proteinden zengin et, balık, yumurta veya baklagiller de diyetinizde bulunsun. Şeker, tuz ve yağlı gıdaları az tüketmeye çalısın. Sorularınız olursa doktorunuzdan bir diyetisyene yönlendirmesini isteyin.

Sigarayı bırakmaya çalışın. Ameliyat sonrası daha hızlı iyileşmenize yardımcı olabilir.

Psikolojik destek

Ameliyat sonrası prognozunuz, kanserin maddi durumunuza etkisi veya diğer konular hakkında endişelenilirsiniz.

Kanserin tekrar oluşacağı hakkında endişeler sıktır. Kendisine veya sevdiklerine kanser teşhisi konulanlar bu tür endişe ve düşünceleri taşır. Kaygılanırsanız doktorunuzla iletişim kurun ve kanserin rekürrens riskini ortaya koymasını isteyin. Konuşacak birilerine ihtiyaç duyarsanız doktorunuzdan psikolojik destek isteyebilirsiniz. Hasta kurumları da destek verebilir.

Cerrahi ve kanser tedavisi cinsel hayatinizi da etkileyebilir. Partnerinizle duygularınızı konuşmanız önemlidir. Yakın ilişki kurmanın birçok yolu vardır. Cinsel olarak aktif olmak istemiyorsanız birbirinize dokunun, sarılın, yan yana oturun veya yatın.

Normal yaşantınıza veya isinize geri dönmekte zorlanıyorsanız doktor veya hemşirenizle konuşun. İhtiyaç duyduğunuz destek ve tedaviyi bulmada size  yardım edebilirler.

Kanser teşhisi hayata farklı bir yönden bakmanıza sebep olabilir ve farklı önceliklerinizin olduğunu fark edebilirsiniz. Bu durum isinizi ve ilişkileriniz etkileyebilir ve kendinizi belirsiz ve karışık hissedebilirsiniz. Ailenizle ve arkadaşlarınızla konuşun ve bu is için gereken zamanı alin. Size yakın olanlarla bu meseleleri konuşmanız sizi rahatlatmayacaksa sağlık tedavi ekibinizden sizi psikiyatriste yönlendirmelerini isteyin. Psikiyatrist bu duygularla basa çıkabilecek şeyler verebilir ve istediğiniz veya ihtiyaç duyduğunuz değişiklikleri anlamanıza yardım edebilir.

Aile ve arkadaşlar için destek

Kanser tanısı yalnızca hastayı değil, etrafındaki insanları da etkiler. Sevdiğinize de değişik yollarla da destek sağlayabilirsiniz. Çamaşır, bahçe bakımı veya alışveriş gibi pratik şeylerde bazen yardımcı olabilirsiniz.

Doktora beraber gitmeniz de faydalı olabilir. Doktora giderken arabayı kullanmasını teklif edebilir veya muayenede sorulacak soruların hazırlanmasında  yardım isteyebilirsiniz. Kontrol sırasında bulunmak da iyi bir şeydir. Siz daha sonra beraber konuşacağınız farklı şeyler hatırlar veya diğer detaylara odaklanırsınız Tedavinizin bakım ve psikolojik etkileri açısından yaşantınızı nasıl etkilediğini doktorunuza sorabilirsiniz.

Tanı ve tedavi, sürece aktif katılan herkes için hassastır. Kanser tedavisi ciddidir ve yaşantınızı aniden değiştirebilir. Prognoz, tedavinin etkileri ve hatta ölme ihtimali hakkında sorularınız olabilir. Arkadaşınız ve sevdiğiniz bir insan olarak orada bulunabilir ve dinleyebilirsiniz. Sorularınızın olması gerekmiyor.

Birisiyle konuşmaya ihtiyacınız olursa aile hekiminize veya destek almak için tıbbi ekibe müracaat edin. Hasta kurumları da kanser tanısı olan insanların aile mensuplarına ve arkadaşlarına destek verebilirler. Bu kurumlar maddi sorunlar gibi pratik sorunlarda da  yardım edebilirler.

Lokal ılerlemiş böbrek kanseri

​Eğer lokal ilerlemiş böbrek kanseri tanısı aldıysanız, doktorunuz size radikal nefrektomi veya embolizasyon tedavisini önerebilir. Her iki prosedürün de kendine özgü avantaj ve dezavantajları bulunmaktadır. Tedavinin seçimi sizin bireysel durumunuzla ilişkili olarak belirlenecektir.

Bu bölüm, hastalığınız hakkında doktorunuzla görüşeceğiniz, farklı tedavi olanaklarını içerir.

Bu genel bilgiler, size özgü değildir ve unutmayın ki ülkeden ülkeye yaklaşım farklılıkları olabilir.

Lokal ıleri böbrek kanseri nedir?

Lokal ilerlemiş böbrek kanseri, tümörün böbreğin etrafındaki kan damarları, doku, organ ve lenf bezlerine yayılması anlamına gelmektedir. Evre III veya IV olarak adlandırılabilir ve tümörün ne kadar uzağa yayıldığını göstermektedir.

Tedavi opsiyonları

Lokal ilerlemiş böbrek kanserlerinin en yaygın tedavisi, tümör içeren böbrek dokusunun cerrahi olarak çıkarılmasıdır.

Lokal ilerlemiş böbrek kanserleri, radikal nefrektomi olarak adlandırılan ameliyat ile tedavi edilebilir. Bu işlemin açılımı, tümör içeren böbrek dokusu ve etrafındaki dokuların çıkarılmasıdır. Radikal nefrektomi, açık veya laparoskopik olarak yapılabilir. Eğer cerrahi imkansız veya çok riskli ise embolizasyon önerilebilir.

Aşağıdakiler tedavi planınız esnasında doktorunuzla konuşmanız gereken konu başlıklarıdır:

• Tıbbi özgeçmişiniz
• Ailenizde böbrekleriyle ilgili hastalığı olma durumu
• Böbrek fonksiyonlarınız
• Tek böbrekli kaldığınızda neler olacak
• Tek böbreğinizde veya her iki böbreğinizde bir veya birden fazla tümör varsa ne olacak
• Hastanenizde uygulanabilen tedavi seçenekleri
• Doktorunuzun tecrübesi. Doktorunuza bahsedilen tedavilerle ilgili tecrübesini sorun
• Sizin kişisel tercih ve değerleriniz
• Tedavi esnasında ve sonrasında destek hizmetleri

DDD Embolizasyon

• DDEe Embolizasyon lokal ilerlemiş böbrek kanseri için bir tedavi alternatifidir. Eğer cerrahi için uygun değilseniz ve tümör kanama ve ağrı gibi belirtilere neden oluyorsa, doktorunuz embolizasyonu önerebilir. Bu tedavi yalnızca cerrahinin uygun olmadığı veya yüksek riskli olduğu durumlarda önerilir. Bu tedavi esnasında kasık bölgesinden küçük bir kateter, böbreğin etrafındaki damarlara ulaşmak için konur.

Radikal nefrektomi

Radikal nefrektomi, lokal ilerlemiş böbrek kanserinde bir cerrahi tedavi alternatifidir. Amacı böbreğin tamamını etrafındaki yağlı doklarla birlikte çıkarmaktır. Lokal ilerlemiş böbrek kanserinde, tümörü çıkarıp, kalan böbrek dokusunu sağlıklı olarak bırakmak mümkün olmayabilir. İnsanların çoğu tek böbrek ile büyük bir sorun yaşamadan hayatlarını devam ettirebilmektedir.

Tümörün tamamının çıkarılması için ek cerrahi işlemler gerekebilir. Bu işlemler büyümüş lenf bezlerinin veya adrenal bezin çıkarılması gibi işlemlerdir.

Radikal nefrektomi için genel anestezi almanız gerekir. Cerrahi esnasında, tümörün yeri ve boyutu ile alakalı olarak, sırt üstü veya yan yatmanız gerekecektir.

DESTEK

Lokal ilerlemiş böbrek kanserinde destek tedavisi

Kanser tanısı almak, sevdiklerinizin ve sizin hayatınızda büyük etkiye sahiptir. Endişe, belirsizlik, korku ve hatta depresyona neden olabilir. Kanser için alınan tedavi iş ve sosyal hayatınızı etkileyecektir. Destek almak için doktor ve hemşirenizle iletişim halinde olunuz. Onlar sizlere, hasta kurumları, psikolojik destek ve diğer (finansal sorunlarla ilgili gibi) mevzularda yardımcı olabilecekler kişi ve kurumlarla ilgili iletişim bilgileri vereceklerdir.

Danışma için hazırlanma

Danışma için hazırlanma oldukça faydalıdır. Size ve doktorunuza kafanızdaki soruları ifade etmeniz için oldukça yardımcı olur. Burada yapabileceğiniz şeyler sıralanmıştır:

• Doktorunuza sormak istediğiniz soruları yazınız. Sormak istediğinde size yardımcı olacaktır. Böylece düşündüklerini organize etmeniz kolaylaşır
• Kontrollere giderken yanına birini al. Böylece doktorun söylediklerini sen unutsan da hatırlatacak birisi olacaktır
• Kanserinizin spesifik tipi hakkında soru sorun
• Tedavi alternatifleri hakkında soru sorun
• Eğer doktorun anlamadığın kelimeler kullanırsa bunların anlamını sorun
• Ne ilaç alıyorsanız doktorunuza söyleyin. Bazı ilaçlar tedavinizi etkileyebilir.

Danışma sonrası:

• Kanserinizin tipi hakkında daha fazla bilgi almak için internette arama yapın veya kütüphaneye gidin. İnternette gördüğünüz her bilginin kaliteli bilgi olmadığı konusunda uyanık olun. Doktorunuz ve sağlık tedavi ekibiniz size güvenilir siteleri gösterebilir.
• Bir hasta kurumu ile irtibat kurun, onlar size destek ve bilgi sağlayabilir.
• Sağlık tedavi ekibinize tedavinizin muhtemel maddi sonuçlarını sorun.
• Onlar size maddi durumunuz konusunda tavsiyelerde bulunabilir ve hatta maddi  yardım alabileceğiniz kişi ve kurumlara yönlendirebilir.
• İsterseniz başka bir uzmandan ikinci bir görüş alabilirsiniz.

Cerrahi sonrası destek

Ameliyat sonrası ilk gün ve haftalarda günlük aktiviteleriniz için yardıma ihtiyacınız olabilir. Yapabilirseniz, ailenizden veya arkadaşlarınızdan günlük işleriniz, market alışverişi, yemek yapma, bahçe işleri ve temizlik işleri için yardım isteyin. Profesyonel evde bakım hizmetleri için, sağlık hizmetleri yetkililerine danışabilirsiniz.

Cerrahi sonrası, yorgunluk ve bitkinlik hissedebilirsiniz. Bu durumda kendinizi normalden daha yorgun, enerjiniz bitmiş, konsantre olmakta güçlük çeker ve dinlendikten sonra da devam eden bir tükenmişlik halinde bulabilirsiniz. Bu tükenmişliği yenmek için:

• Size enerji veren şeyleri yazın, gün içinde ve hafta boyunca bunlara öncelik verin
• Evdeki işlere yardımcı olmaya çalışın
• Gün içerisinde kısa süreli uyumaya çalışın
• Olabileceğiniz kadar aktif olun, haftada bir uzun bir yürüyüş yerine her gün kısa yürüyüşler yapın.
• Bir sosyal aktivite planladığınızda, gün içinde dinlenmeniz gerektiğini unutmayın. Aileniz, arkadaşınız veya bakıcınızla birlikte plan yapın ve yorgun hissettiğinizde onlara haber verin.

Takip

Cerrahi sonrası, doktorunuzla görüşeceksiniz. Bu görüşmede cerrahinin sonuçları ve takip takvimi konuşulacaktır. Ne sıklıkla doktorunuzla görüşmeniz gerektiğini sormalısınız.

Görüşme öncesi sorularınızı yazın, örnek sorular aşağıdaki gibi olabilir:

• Kanser tamamen bitti mi?
• Ek tedaviye ihtiyacım var mı? Varsa ne tür alternatifler var?
• Kanserin yeniden çıkma riski nedir?
• Tedavi ve kanser hayat kalitemi ne kadar etkileyecek?
• Takiplere gelmeden önce yaptırmam gereken hangi testler olacak?

Yaşam tarzı ile ilgili öneriler

Tedavi esnasında ve sonrasında sağlığın korunması önemlidir. Düzenli fiziksel egzersiz yapmaya çalışın. Yapmaktan hoşlandığınız aktiviteler bulun. Eğer ne yapabileceğiniz ile ilgili tereddütleriniz varsa doktorunuza bir fizyoterapiste yönlendirmesi için danışın.

Sebze, meyve ve süt ürünleriyle karıştırılmış dengeli bir diyetle beslenin. Ayrıca nişastalı yemekler, ekmek, patates, pirinç ve makarna gibi ve et, balık ve yumurta gibi proteini zengin besinler tüketin. Şekerli, tuzlu ve yağlı yemekleri azaltın. Başka sorularınız olursa doktorunuza diyetisyene yönlendirmesi için başvurunuz.

Sigarayı bırakın, böylece tedaviden sonra iyileşmeniz daha hızlı gerçekleşecektir.

Psikolojik destek

Tedavi sonrası, hastalığın prognozu, kanserin mali durumunuz ve diğer durumlarınız üzerine olan etkileri hakkında endişe edebilirsiniz.

Kanserin tekrarlaması hakkında korku çok sık olur. Kanser tanısı almış olan birçok insan veya sevdikleri, bu endişe ve düşünceyi taşımıştır. Eğer siz de bu endişeyi taşıyorsanız, doktorunuzla görüşün ve bu risk hakkında bilgi alın. Ayrıca doktorunuzla psikolojik destek konusunda konuşun. Destek amacıyla bir hasta kurumu önerebilir.

Cerrahi ve kanser tedavisi cinsel yaşamınızı etkileyebilir. Partnerinizle düşüncelerinizi ve hislerinizi paylaşmanız çok önemlidir. Cinsel aktivitede bulunmak istemiyorsanız, birbirinize yakın olun, dokunun, birbirinize sarılın ve sadece birbirinize yakın yatıp uzanın.

Tedavi süresince iş hayatınızdan da uzak kalacaksınız. İşe geri dönmenizin sizin için en iyi yolu iş vereninizle konuşmaktır; belki yarı zamanlı veya farklı bir görevde çalışabilirsiniz.

Sağlık hizmetleri ekibiyle olası maddi sorunlarınızı konuşun. Onlar sizi yardım ve destek alabileceğiniz yerler veya kişiler hakkında bilgilendirebilirler. Normal yaşamınıza ve işinize dönmekte zorluk çekiyorsanız doktorunuza ve hemşirenize durumunuzu bildirin. Onlar size destek ve ihtiyaç duyduğunuz tedavi konusunda yardım edebilirler.

Kanser tanısı almak hayata farklı bir açıdan bakmanıza ve farklı öncelikler edinmenizi sağlayabilir. Bu durum sizin işinizi ve ilişkilerinizi etkileyebilir. Bu kendinizi belirsizlik içinde ve yönünüzü kaybetmiş şekilde bulmanıza sebep olabilir. Aileniz ve arkadaşlarınızla konuşun ve tüm zamanınızı bu işlere verin. Kendinizi iyi hissetmezseniz bu işleri en yakınlarınızla konuşun, sağlık hizmetleri ekibinden psikolojik destek için yardım isteyin. Psikologlar bu durumla mücadele etmeniz için size destek verecektir.

Aile ve arkadaşlar için destek

Kanser tanısı yalnızca hastayı değil, etrafındaki bütün bireyleri etkilemektedir. Sevdiğiniz birine destek olmanın birçok farklı yolu vardır.Bazen çamaşır, bahçe işleri ve alışveriş gibi pratik işlerde yardımcı olmakta fayda vardır.

Ayrıca doktora birlikte gitmek de faydalı olabilir. Doktora gitmeyi teklif edebilirsiniz ve kafasındaki soruları kolayca ifade etmesi için ona yardımcı olabilirsiniz. Birlikte olmanız oldukça faydalı olacaktır. Beraber gitmeniz, doktorla konuştuklarınızı birlikte konuşma ve hatırlamanızı sağlayacaktır. Ayrıca doktora tedavinin psikolojik ve bakım açısından hayatınızı nasıl etkileyeceğini sorabilirsiniz.

Etkilenen herkes için tanı ve tedavi oldukça duygusal olabilir. Kanser tedavisi, yoğun bir süreçtir ve hayatınızı aniden değiştirir.

Hastalığın gidişatı, tedavinin etkileri ve ölümün olup olmayacağı ile ilgili soruları sorun. Bir arkadaş veya onu seven bir olarak orada olmalısınız. Sizin cevaplara ihtiyacınız yoktur.

Eğer biri ile konuşmaya ihtiyaç duyarsanız, destek için aile hekiminize veya sağlık ekiplerine ulaşın. Hasta kurumları da aile bireylerine veya hastanın dostlarına destek sağlar.

Bu kurumlar ayrıca finansal konularda da yardımcı olabilirler.

METASTATİK  HASTALIK

Metastatik Böbrek Kanseri

Böbrek tümörleri diğer organlara veya lenf bezlerine yayılabilir. Buna metastatik hastalık denir. Metastatik hastalıkta, böbrek tümörü primer tümör olarak adlandırılır ve diğer organlardaki tümörlere metastaz denir. Doktorunuz metastatik hastalıktedavisinde cerrahi ile birlikte hedef tedavisi olarak bilinen antianjiogenik tedavi kombinasyonunu önerebilir. Nadir durumlarda immunoterapi kullanılabilir. Metastazın tedavisi için radyoterapi önerilebilir.

Genellikle, metastatik hastalık tedavi edilemez. Metastatik hastalığın tedavisi primer tümörün boyutunu ve metastazları azaltmayı amaçlamaktadır. Bu size daha uzun yaşam ve daha az semptom şansını verecektir.

Bu bölümde doktorunuzla görüşmeniz gereken farklı tedavi seçenekleri anlatılacaktır.

Bunlar bireysel ihtiyaçlara göre değerlendirilmemiş genel bilgilerdir. Unutmayın ki şartlar ülkeden ülkeye farklılık gösterebilir.

Metastatik böbrek kanseri nedir?

Böbrek kanseri metastazı ise genellikle akciğer, kemik, uzak lenf düğümleri ya da beyne yayılabilir. Metastazlar ilk tanıveya tedavi sonrası takip ziyaretleri sırasında BT’de görülebilir. Ayrıca semptomlara neden olduklarından dolayı da tespit edilebilirler. Metastatik hastalık asemptomatik olabilir veya kanserin yayıldığı yere göre farklı belirtilere neden olabilir. En sık görülen belirtiler akciğer metastazında kalıcı kronik bir öksürük veya kemik metastazı durumunda kemik ağrısı olabilir.

Tedavi seçenekleri

Eğer metastatik hastalık varsa böbreğin cerrahi olarak çıkarılması, tümörün boyutunu küçültmek ve semptomları hafifletmek için tavsiye edilir. Bu ameliyata sitoredüktif nefrektomi denir. Eğer ameliyat için yeterince uygun olduğu düşünülürse bu prosedür uygulanabilir. Eğer başarılı olursa, daha uzun yaşam ve daha az yan etkiler oluşmasını sağlayabilirsiniz.

Metastaz çok fazla ağrı veya diğer belirtilere neden olursa, bu metastatik tümörleri çıkarmak için ek ameliyat gerekebilir. Majör cerrahi için uygun olup olmadığınız ve tümörün çıkarılıp çıkarılamayacağı değerlendirip doktorunuz tavsiye edebilir.

Primer tümörün çok büyük değilse ya da diğer böbrek de çalışmıyor ise doktorunuz sitoredüktif parsiyel nefrektomi önerebilir. Bu ameliyat sırasında doktor sağlam, sağlıklı böbrek dokusundan mümkün olduğunca fazla bırakır.

Metastatik hastalıkta, cerrahi genellikle ilaç tedavisi ile birleştirilir. Böbrek kanseri için ilaç tedavisinin çeşitli türleri vardır:

• Antianjiogenik terapi, yaygın hedefe yönelik tedavi
• İmmunoterapi
• Kemoterapi, immunoterapi ile kombine

Böbrek kanseri için en sık kullanılan ilaç tedavisi antianjiogenik tedavidir.

Doktorunuz tümörü küçültmek için ameliyat öncesi ilaç tedavisi önerebilir. Bazı durumlarda, antianjiogenik tedavi kanserin buna nasıl tepki vereceğini görmek için ameliyattan önce kullanılır. İyi yanıt verirse, cerrahi sonrası tedavi devam eder. Doktorunuzun ameliyattan sonra sadece ilaç tedavisi tavsiye etmesi de mümkündür.

Cerrahi mümkün değilse, hemen ilaç tedavilerine başlanır. Bu ilaçların mekanizması tümör büyümesi üzerinden etki eder. Genellikle, antianjiojenik tedavi kullanılır. Nadir durumlarda immunoterapi tavsiye edilebilir. İlaç tedavisi belirtileri rahatlatmak, primer tümörü ve metastazları küçültmeyi sağlayabilir.

İlaç tedavisi alırken ameliyattan sonra metastazlara bağlı belirtiler varsa, radyoterapi daha da rahatlatmak için yardımcı olabilir.

Tedavi yolunuzun planlanması aşamasında doktorunuzla konuşmanız gereken bazı konular vardır:

• Tıbbi öz geçmişiniz
• Böbrek fonksiyonunuz
• Böbreklerin birinde veya her ikisinde bir veya birden fazla tümör varlığı
• Kanserin yayılımı
• Başvuru merkezinde uygulanabilecek tedavi çeşitleri
• Doktorunuzun tecrübesi ve önerilen tedavi seçeneği ile ilgili deneyimi
• Kişisel öncelik ve değerleriniz
• Tedaviniz sırasındaki destek

Metastatik hastalık için ilaç tedavisi

İlaç tedavisi metastatik böbrek kanseri için yaygın bir seçenektir. Tedavinin çeşitli türleri vardır:

• Hedefe yönelik tedavi olarak bilinen antianjiogenik tedavi
• İmmunoterapi
• İmmunoterapi ile birlikte kemoterapi

Bu ilaçlar tümörlerin kullandığı büyüme mekanizmaları üzerinden etki eder. Genel durum, belirtiler ve prognoz dikkatlice değerlendirildikten sonra doğru tedaviye karar verilir. Ek testler veya taramalar da tedavi seçiminde kullanılır.

Genellikle, antianjiogenik tedavi böbrek kanseri için tavsiye edilir. Eğer nadir bir böbrek kanseri tipi varsa, doktorunuz immunoterapi ile birlikte kemoterapi tedavisi önerebilir.

IŞIN RADYOTERAPİ

Radyoterapi

Radyoterapi kanserli dokuyu öldürür ve yok eder. Böbrek tümörleri genelde radyoterapiye çok cevap vermezler. Bu nedenle tedavi sadece cerrahi ile çıkarılamayacak primer tümörün veya metastazın neden olduğu semptomları hafifletmek için tavsiye edilir. Radyasyon tedavisi tek doz halinde verilebilir. Ayrıca bolunmus radyasyon tedavisi için birkaç kez hastaneye gitmeniz gerekebilir. Bu durumda günde bir doz radyasyon alırsınız.

Böbrek kanserinde radyasyon tedavisi genellikle palyatif yaklaşımın bir parçası olarak tavsiye edilir.

Klinik Çalışmalar

Doktorunuz klinik çalışmalara katılmanızı önerebilir. Bu yeni ilaçların değerlendirildiği bir çalışma türüdür. Ayrıca mevcut ilaç tedavilerinin sırası veya dozu ile ilgili olabilir.

Bir klinik çalışmaya katılmanın birçok avantajı vardır. Size şu an yaygın olarak kullanılmayan ilaçlarla tedavi imkanı verir. Bu ilaçlar başka sağlık riskleri açısından önceden test edilmiştir. Farklı ilaç sıralarının kullanılması veya yeni kombinasyon kullanımlarını denemek için de klinik çalışmalara katılabilirsiniz.

Doktorunuz size bir çalışmaya katılmadan önce gerekli bilgiler sağlayabilir. Semptomlarınız ve genel durumunuz daha sık ve daha yakından düzenli olarak tedavi sırasında izlenecektir.

Herhangi bir zamanda klinik çalışmaya katılımınızı durdurabileceğinizi bilmeniz önemlidir. Nedenlerini açıklamanız gerekmez.

DESTEK

Metastazik hastalık için destek

Kanser sizin ve sevdiklerinizin hayatında büyük bir etkiye sahiptir. Endise, belirsizlik, korku ve hatta depresyona yol açabilir. Tedavisi yoğundur, çalışma ve sosyal hayatınızı etkiler. Destek için doktorunuza veya hemşirenize başvurabilirsiniz. Hasta kurumları veya psikolojik destek verebilecek ve maddi tavsiyeler gibi pratik konular hakkında yardımcı olabilecek kişilerin iletişim bilgilerini verebilir.

Danışma için hazırlık

Danışmaya hazırlık çok yararlı olabilir. Bu sizin ve doktorunuzun soru ve endişeleri ortaya koymanıza daha çok yardımcı olacaktır. Deneyebileceğiniz bazı şeyler:

• Doktora sormak istediklerinizi yazın. Bu sormak istediklerinizi hatırlamanızda yardımcı olacaktır. Soruları yazmak aynı zamanda düşüncelerinizi de toparlamanıza yardımcı olacaktır
• İsterseniz görüşme için yanınıza birini alabilirsiniz. Doktorun ne dediği konusunda konuşmak da iyi gelebilir, farklı şeyler hatırlayabilirsiniz
• Kanserinin özel tipi hakkında soru sorun
• Tedavi seçenekleriniz hakkında soru sorun
• Tedavinin olası yan etkilerinin neler olduğunu ve onlarla nasıl başa çıkabileceğini sor
• Doktorunuz anlamadığınız kelimeler kullanırsa açıklamasını isteyin
• Kullandığınız ilacı ve eğer alternatif ilaç aldıysanız doktorunuza söyleyin. Bunlardan bazıları tedavinizi etkileyebilir

Danışma sonrası yapabilecekleriniz:

• İnternetten veya kütüphaneye giderek kanserinizle ilgili bilgileri araştırın. İnternette gördüğünüz tüm bilgilerin doğru olmasına dikkat edin. Doktorunuz veya sağlığınızı koruma ekibiniz güvenilir web sitelerini size gösterebilir.
• Bir hasta organizasyonu ile iletişime geçin, onlar bilgi ve destek teklifi yaparlar.
• Tedavinizin olası mali sonuçlarını sağlık ekibinizle konuşun. Onlar ekonomik durumunuz ve hatta maddi yardım hakkında size tavsiye verebilecek kişi ve yerlere sizi yönlendirebilirler.
• İsterseniz başka bir uzmandan ikinci bir görüş sorabilirsiniz.

Cerrahi sonrası destek

Cerrahi sonrası ilk günler veya haftalarda günlük aktivitelerinizde yardıma ihtiyacınız olabilir. Alışveriş, eve taşıma, pişirme, temizleme, yıkama ve bahçe işleri gibi işlerde size yardım etmeleri için komşularınızdan, arkadaşlarınızdan ve ailenizden yardım isteyebilirsiniz. Ayrıca sağlık koruyucu ekibinizden profesyonel ev bakımı hakkında bilgi isteyebilirsiniz.

İlaç tedavisinin yan etkileri ile baş edebilme

Eğer böbrek kanseri için ilaç tedavisine ihtiyacınız olursa, ilaçların yan etkilerini tecrübe edersiniz. Yan etkiler sıktır ve onları rahatlatmak için tedavi gerekir. Sizin de ortaya çıkan yan etkiler konusunda doktorunuzla konuşmanız önemlidir. Hergün belirtilerinizi yazın ve mümkün olduğunca tanımlayın. Ne sıklıkla ortaya çıktığını ve günlük hayatınızı ne denli etkilediğini not edin. Bazı vakalarda geçici tedavi kesintisi, doz ayarlaması veya tedaviyi kesmek düşünülebilir.

Sıklıkla bitkinlik yaşarsınız. Bu her zamankinden daha yorgun hissetme, enerjinin bittiği hissi, konsantrasyon güçlüğü anlamlarına gelir ve uyuduktan sonra da düzelmez.

Bitkin hissediyorsanız bunların yardımı olabilir:

• Size enerji veren şeyleri not edin ve onlara gün va haftanizda öncelik verin
• Bulaşık yıkama, temizlik yapma veya bahçe işleri gibi ev işlerinde yardım alın
• Gün içinde birkaç kez kısa uyku molaları verin
• Olabildiğiniz kadar aktif olun. Hergün yapılan kısa yürüyüşler haftada bir yapılan uzun yürüyüşten daha iyidir
• Yürüyüş ya da gezi gibi sosyal aktiviteleri planlarken, gün içinde dinlenme ihtiyacı duyabileceğinizi unutmayınız. Bunu aileniz, arkadaşlarınız veya bakıcınızla paylaşarak planlar yapabilirsiniz. Onlara ne zaman yorulduğunuzu söylemeniz önemli
• Yurtdışına çıkmayı planlıyorsanız bunu doktorunuzla tartışın. Doktorunuz size aşılar veya bazı ilaçların olası kısıtlamaları hakkında tavsiyede bulunabilir. Ayrıca seyahat sigortanızın olduğundan emin olun.

Diğer yaygın yan etkiler bulantı, ishal, hipertansiyon, deri ve ağız sorunları ve tat değişiklikleridir. Bunlarla başa çıkabilmek için yapabileceğiniz bazı şeyler aşağıda listelenmiştir.

Tedavi süresince, tedaviniz, tümör büyümesi veya hastalığın ilerlemesi anksiyetesi nedeniyle bulantı yaşayabilirsiniz. Doktorunuz bulantı için ilaç reçete edebilir.

Ayrıca aşağıdakiler de yardımcı olabilir:

• Daha az fakat gün içinde daha sık yemek yiyin ki yeterli beslendiğinizden emin olun
• Atıştırmalıklar yiyin
• Küçük miktarlarda sıvı alın fakat sık sık alın
• Sıcak yemekler bulantı yapıyorsa soğuk yemekler yemeyi deneyin
• Eğer mümkünse birinden sizin için yemek yapmasını isteyin

Tedavinin bir başka sık yan etkisi de ishaldir. İshal sizi dehidratasyona sokabilir ve şunları yapmak önemlidir:

• Her zaman içtiğinden daha çok iç
• İshalinizi daha da kötüleştirdiğini düşündüğünüz yiyeceklerden uzak durun
• Makat bölgenizi tahrişten korumak için temiz tutun
• Eğer makatınızda tahriş varsa nemlendirici kullanın
• Doktorunuzdan ishali önleyici ilaç yazmasını isteyebilirsiniz

Kan basıncınızda hafif yada orta derecede artış yaşayabilirsiniz, özellikle de tedavinizin ilk zamanlarında. Bu normaldir ve standart tedavi ile giderilir. Eğer kan basıncınızı ölçme ihtiyacınız olursa doktorunuz size tavsiyelerde bulunacaktır. Eğer başağrısı veya sersemlik yaşarsanız mümkün olan en kısa sürede doktorunuzu bilgilendirin.

İlaç tedavisinin bir başka olası yan etkisi de kuru deri veya el ve ayaklarda kabarcıklar. Derinizi korumak için yapabilecekleriniz:

• Derinizi yumuşak tutmak için nemlendiriciler kullanın
• Gevşek ayakkabılar giyin
• Banyodan veya yıkamadan sonra yavaşça cildinizi kurulayın
• Güneş ışınlarından korunun
• Güneş kremi kullanın
• Bahçe işleri yaparken eldiven giyin çünkü bahçe işleri ellerinize zarar verebilir
• Güçlü kimyasallar içeren temizlik malzemelerinden korunun
• Saunadan sakının

Tedavi boyunca ağız yüzeyiniz kızarabilir ve tahriş olabilir. Yemek yerken veya diş fırçalarken ağrı duyabilirsiniz. Enfeksiyonlardan korunmak için, ağzınızı ve dişlerinizi temiz tutmanız çok önemlidir. Emin olmak için:

• Dişlerinizi dikkatlice günde iki kere fırçalayın
• Yumuşak bir diş fırçası kullanın
• Hafif bir diş macunu kullanın

İlaç tedavisi yemek tadlarında değişikliğe neden olabilir. Hatta önceden sevdiğiniz tadları sevmemeye başlayabilirsiniz. Sevdiğiniz yiyecekleri keşfetmenin en iyi yolu farklı şeyler denemek:

• Ağız tadınızı nötralize etmek için yemek öncesinde su için
• Kırmızı etin tadı ilginç geliyorsa beyaz et veya balık deneyin
• Sıcak yiyeceklerin tadı ilginç geliyorsa soğuk yiyecekleri deneyin
• Daha fazla veya daha az baharat kullanın
• Eğer yiyeceklerden metal tadı alıyorsanız plastik çatal ve bıçak kullanın

Yaşam tarzı önerisi

Tedavi boyunca sağlıklı bir yaşam tarzını surdurmek çok önemlidir. Düzenli fiziksel egzersizler yapın. Yapmaktan keyif aldığınız bir aktivite bulun. Neler yapabileceğinden şüphe duyuyorsan bir fizyoterapiste yönlendirmesi için doktorunuzla görüşün.

Sebze, meyve ve et ürünleri ile dengeli beslenmeye çalışın. Aynı zamanada ekmek, patates, pirinç veya pasta gibi nişastalı yiyecekler ile et, balık, yumurta ve bakliyat gibi proteinden zengin yiyecekleri de içermeli. Şeker, tuz ve yağı azaltmayı deneyin. Eğer bir sorun olursa bir diyetisyene yönlendirmesi için doktorunuzdan ricada bulunun.

Psikolojik destek

Tedavi boyunca kanser prognozunuz ve kanserin maddi durumunuza etkisi hakkında veya diğer konularda kaygılanabilirsiniz.

Biriyle konuşma ihtiyacı hissederseniz doktorunuzdan sizi psikoloğa sevk etmesini isteyebilirsiniz. Hasta kurumları da destek sağlayabilir.

Sağlık ekibinizle tedavinizin olası maddi sonuçları hakkında konuşun. Ekonomik durumunuz hakkında tavsiye ve hatta maddi yardım alabileceğiniz kişi veya yerlere sizi yönlendirebilirler. Onlar aynı zamanda vasiyetle veya bağlantılı sorunlarla alakalı konularda hukuki danışmanlık bulmanıza yardımcı olur.

Cerrahi ve kanser tedavisi cinselliğinizi etkileyebilir. Örneğin, erkekler antiangiogenetik ilaçların yan etkisi olarak erektil disfonksiyon yaşayabilirler. Depresyon hissi ve bitkinlik cinsel hayatınızda olumsuz etki yapabilir. Partnerinizle duygularınız hakkında konuşmanız çok önemlidir. Samimi olabileceğiniz birçok seçenek var. Eğer seksüel aktif olmak istemiyorsanız, birbirinizin yanında olabilir, dokunabilir, sarılabilirsiniz veya sadece biribirinize yakın oturabilir veya yanyana uzanabilirsiniz.

Kanser teşhisi hayata farklı açılardan bakmanızı sağlayabilir ve artık farklı önceliklerinizin olduğunu farkedebilirsiniz. Bu işinizi ve ilişkilerinizi etkiler ve kendinizi belirsiz ve karışık hissedebilirsiniz. Duygularınız ve istekleriniz hakkında aileniz, arkadaşlarınız veya manevi danışmanınızla konuşun. Eğer bu konuları yakınlarınızla konuşurken kendinizi rahatsız hissediyorsanız sağlık ekibinizden sizi bir psikoloğa yönlendirmesini isteyebilirsiniz. Psikolog size bu duygularla başa çıkabilmeniz için araçlar verebilir.

Aile ve arkadaşlar için destek

Kanser tanısı yalnızca hastayı değil, etrafındaki bütün bireyleri etkilemektedir. Sevdiğiniz birine destek olmanın birçok farklı yolu vardır. Bazen pratik işlerine, çamaşır, bahçe işleri ve alışveriş gibi yardımcı olmakla faydalı olunabilir.

Ayrıca doktora birlikte gitmek de faydalı olabilir. Doktora gitmeyi teklif edebilirsiniz ve kafasındaki soruları kolayca ifade etmesi için ona yardımcı olabilirsiniz. Birlikte olmanız oldukça faydalı olacaktır. Beraber gitmeniz, doktorla konuştuklarınızı birlikte değerlendirmenizi ve hatırlamanızı sağlayacaktır. Ayrıca doktora tedavinin psikolojik ve bakım açısından hayatınızı nasıl etkileyeceğini sorabilirsiniz.

Etkilenen herkes için tanı ve tedavi oldukça duygusal olabilir. Kanser tedavisi, yoğun bir süreçtir ve hayatınızı aniden değiştirir.

Hastalığın gidişatı, tedavinin etkileri ve ölümün olup olmayacağı ile ilgili soruları sorun. Bir arkadaş veya onu seven biri olarak orada olmalısınız. Sizin cevaplara ihtiyacınız yoktur.

Eğer biri ile konuşmaya ihtiyaç duyarsanız, destek için aile hekiminize veya sağlık ekiplerine ulaşın. Hasta organizasyonları da aile bireylerine, veya hastanın dostlarına destek sağlar.

Bu organizasyonlar ayrıca finansal konularda da yardımcı olabilirler.

Sitoredüktif Nefrektomi

Tümör çıkarılabilir ise ve siz de ameliyat için uygunsanız ise sitoredüktif nefrektomi metastatik böbrek kanseri için tavsiye edilir. Amaç mümkün olduğunca tümörün çıkarılmasıdır. Bu işlem için çevre organlar olan dalak, pankreas, barsak veya karaciğerden bir kısmını çıkarmak gerekli olabilir.

Sitoredüktif nefrektomi için genel anestezi alırsınız. Ameliyat sırasında tümörün yerine ve büyüklüğüne bağlı olarak yan veya sırtüstü pozisyonda yatarsınız.

PALYATİF BAKIM

Bazen böbrek kanserinden iyileşme mümkün olmaz. Uygulanan tedavi daha uzun süre başarılı olamadığı zaman palyatif  bakım daha konforlu olabilmek için önerilir.

Palyatif  bakım iyileşemediğin bir hastalığın olduğu zaman hayat kaliteni artırmayı hedefleyen bir bakımdır. Palyatif bakımboyunca sen ve sevdiklerin multidisipliner bir takım tarafından desteklenirsiniz. Fiziksel, psikolojik, sosyal ve manevi sorularini ortaya koyarsin. Palyatif bakım sikayetlerin kontrol edilmesini ve ağrı yönetimini içerir.

Palyatif  bakım ekibi bakımınızı evde ya da hastanede yapabilir. Bir başka seçenek bakım, evinde bakımdır. Bakım evleri sizin hayatınızın son safhasında size bakım sağlayan kurumdur.

Duygularınızı ve isteklerinizi palyatif bakım ekibi ve ailenizle konuşabilirsiniz. Şu konuları konuşmak önemlidir:

• Şikayetleriniz ve ne denli zorlandığınız
• İhtiyaç duyduğunda yemek, yıkanma, temizlik gibi konularda yardım alabilme imkanı
• Maddi konular
• Vasiyet gibi hukiki konular
• İstediğin bişey ya da gitmek istediğin bir yer varsa palyatif  bakım ekibi tekerlekli sandalye gibi pratik konularda yardımcı olabilir
• Hayatının son dönemini nerede geçirmek istiyorsun: ev yada bakım evi. Eğer evde geçirmek istersen palyatif bakım ekibi buna olanak sağlayabilir
• Bir psikolog veya ruhsal danışman desteği almak istiyorsan sağlanabilir

Ailenin ve arkadaşların rolü

Bir aile ya da yakın arkadaş olarak palyatif bakımda önemli rol oynayabilirsin. Temizlik, yıkanma ve yemek yapma gibi pratik konularda yardımcı olabilirsin. Arkadaşına, ailenden birine veya eşine hizmet veren palyatif bakım ekibine yardımcı olabilirsin. İhtiyaç durumunda evde özel profesyonel bakımın mümkün olup olmadığını palyatif bakım ekibine sorabilirsin.

Konuşma ihtiyacı hissedersen palyatif bakım ekibiyle, manevi danışmanla veya aile doktorunla irtibata geçebilirsin. Palyatif bakımekibi aynı zamanda senin duygularının üstesinden gelmende yardımcı olabilecek kişileri gösterir.

Hasta kurumları aile üyelerine ve arkadaşlarına destek sağlayabilir.

Böbrek Kanseri Hakkında Sık Sorulan Sorular

Bu bölüm böbrek kanseri hakkında en sık sorulan sorulara bir bakış niteliğindedir. Burada tartışılan konu hakkında daha fazla bilgi almak için Avrupa Üroloji Derneği‘nin Böbrek Kanseri ile ilgili hasta bilgileri bölümünü okulayabilirsiniz.

Bu bölümde genel bilgiler sunulmaktadır ve ülkeden ülkeye farklılık gösterebilir. Hastalığınız ile ilgili sorularınız ve endişeleriniz varsa lütfen doktorunuz ile iletişime geçiniz.

Genel Sorular

Böbrek kanseri nedir?

Böbrek kanseri böbrek içinde habis (bir tümör) hücre büyümesidir. Tıbbi ismi böbrek hücreli karsinom’dur. Böbrekteki tümör selim de olabilir.

Böbrek kanseri genel bir terimdir. Böbrekte farklı tümör çeşitleri ve hastalığın farklı evreleri bulunur. Tümör böbrekte sınırlı ve yayılmamışsa lokalize böbrek kanseri olarak adlandırılır. Lokal ilerlemiş böbrek kanserinde , tümör böbreği çevreleyen dokuya doğru büyümüş, venlere, adrenal bezine ve lenf nodlarına uzanmıştır. Uzak lenf nodlarına veya diğer organlara sıçramışsa doktorlar metastatik hastalıktan bahseder.

Erkeklerde kadınlara kıyasla böbrek kanseri tanı riski fazladır. Çoğu insana 60-70 yaş arasında tanı konulmaktadır.

Böbrek kanserinin belirtileri nelerdir?

Çoğu böbrek kanseri hastası asemptomatiktir, yani hastalığı işaret eden özgün belirtiler bulunmaz. Çoğu böbrek tümörü rutin ultrason veya sırt ağrısı benzeri belirtiler için yapılan benzer görüntüleme işlemleri sırasında bulunur.

Tümör büyüdükçe, etkilenen tarafta sürekli ağrı hissedebilirsiniz. Vücudunuzun kalça ile kaburga arasında kalan yan kısmında kitle hissedebilirsiniz veya idrarda kan görebilirsiniz.

Karşılaşabileceğiniz diğer belirtiler:

• Yüksek kan basıncı
• Ateş ve gece terlemesi
• İştah azalması
• Kilo kaybı
• Anemi

Bu belirtiler paraneoplastik sendrom olarak adlandırılır ve bunlar vücutta herhangi bir kanser türü tarafından ortaya çıkabilir.

Bu belirtiler çeşitli durumlara işaret edebilir ve mutlaka kanser belirtisi olmayabilir. Eğer bu belirtilerden herhangi biri varsa, buna neyin sebep olduğunu bulmak için doktorunuza başvurunuz.

Böbrek kanserinin tanısı için hangi testler yapılır?

Doktorunuz böbrek kanserinin farklı türleri olduğundan dolayı, tümörün özel karakterini tespit edebilmek için bir dizi test yapar. Bu testler tıbbi hikayenizi ve taramaları içerir. Bazen aile hikayeniz de alınır. BT ve MRI taraması tümörün boyutunu, lokal venler ve lenf nodları tutulumunu, çevre organlara yayılıp yayılmadığını gösterecektir. Bu da ilerideki tedaviyi belirlemede önemlidir. Ayrıca fizik muayene, kan ve idrar testleri de yapılabilir.

Böbrek tümörü nasıl sınıflandırılır?

Böbrek tümörleri evrelerine, alt tiplerine ve tümör hücrelerinin agresiflik derecelerine göre sınıflandırılır. Alacağınız muhtelemel tedavi şemanız bu üç faktöre göre belirlenir.

Tümör evresi, tümörün ne kadar ilerlediğini ve uzak lenf nodları veya diğer organlara metastaz yapıp yapmadığını gösterir. Böbrek tümörü evrelendirmesi Tümör Nod Metastaz (TNM) sınıflandırmasına dayanır. Ürolog tümörün boyutu ve yayılımına (T) bakar ve ne kadar ilerlediğini 4 evrede tespit eder. Lenf nodu tutulup tutulmadığını (N) veya kanser vücudun diğer kısımlarına sıçramış mı (M) kontrol eder.

Böbrek tümörlerinin farklı alt tipleri vardır. Renal hücreli karsinomlar böbrek tümörlerinin büyük kısmını oluşturur (yaklaşık %80-85). Bunların da en sık alt tipi berrak hücreli renal hücreli karsinom (%80) olup, %10’unu papiller renal hücreli karsinom, %5’ini kromofob renal hücreli karsinom oluşturur. Geriye kalan %5’i toplayıcı kanal renal hücreli karsinomu (Bellini kanal karsinomu) ve yaygın olmayan ve ailesel olan çeşitleri oluşturur.

Doktorunuz tümör hücrelerinin ne kadar agresif olduklarını değerlendirecektir. Bunu saptamada en sık kullanılan sistem Fuhrman nükleer derecedir. Patolog tümörünüzü 1’den 4’e kadar derecelendirir.